Arnhem,
18
februari
2014
|
01:00
Europe/Amsterdam

De rol van sport bij mensenrechtenkwesties

SOCHI - Tijdens een goed bezochte bijeenkomst in Sochi is gisteren gesproken over de rol van sport bij mensenrechtenkwesties. Algemeen directeur van NOC*NSF en initiatiefnemer van deze bijeenkomst Gerard Dielessen maakte aan het begin van de bijeenkomst duidelijk dat de sport het maatschappelijk debat van de afgelopen maanden serieus neemt en zich beraadt over de mogelijkheden die de sport zou kunnen bieden bij het verbeteren van de mensenrechtensituatie.

Minister van Sport Edith Schippers complimenteerde NOC*NSF met dit initiatief, dat geheel paste bij haar opvatting dat de sport zich meer rekenschap zou moeten geven van de verantwoordelijkheid die zij op zich neemt, door grote evenementen te organiseren in landen waar op de mensenrechtensituatie heel wat is aan te merken. Diverse deskundigen, onder wie Eduard Nazarski van Amnesty International en Yves Kummer van EU Athletes, bogen zich vervolgens over dit vraagstuk.

Gerard Dielessen gaf in zijn introductie op dit thema aan dat de sport de laatste tijd door velen naar voren is geschoven als de sector die - in tegenstelling tot andere sectoren - wél in staat zou kunnen zijn om specifieke mensenrechtenissues op te lossen, of op zijn minst te verbeteren. Die roep om actie bracht hem op het idee om juist nu hier in Sochi met elkaar te spreken over de rol die sport zou kunnen hebben bij mensenrechtenkwesties. Met de antwoorden en suggesties van vandaag gaat NOC*NSF in Nederland verder aan het werk, om uiteindelijk over dit thema tot aanbevelingen aan de Nederlandse internationale bestuurders te komen.

Minister van Sport Edith Schippers vertelde haar gehoor dat zij het op prijs stelt dat NOC*NSF dit jaar meerdere themabijeenkomsten gaat organiseren binnen het grotere onderwerp ‘Integriteit in de sport’. Ze wil graag ondersteunen bij het aanpakken van de daarbij behorende thema’s, zoals matchfixing en het gebruik van doping. De minister heeft NOC*NSF een brief geschreven waarin ze de sport vraagt vanuit haar eigen specifieke rol en verantwoordelijkheid na te denken over de wijze waarop de mensenrechtensituatie in een land betrokken kan worden bij de beslissing om dit land een groot evenement te gunnen.

Internationale aandacht

Na Edith Schippers, gaf Eduard Nazarski van Amnesty International zijn visie op de centrale vraag. Hij prees de sport vanwege de mogelijkheden die door de grote sportevenementen worden geboden om misstanden aan de kaak te stellen en daar internationale aandacht voor te vragen, maar waarschuwde tegelijkertijd dat deze grote evenementen zelf ook schendingen van mensenrechten met zich meebrengen.

Die vallen dan in grofweg drie groepen in te delen. Als eerste de schending van allerlei rechten van degenen die op de plekken wonen waar moet worden gebouwd. In veel gevallen worden deze mensen slecht behandeld, stelde Nazarski, en staan ze zonder rechten en zonder huis aan de kant. Een andere groep waarover grote zorgen op zijn plaats zijn, betreft de arbeiders die aan de infrastructuur werken. Te vaak komen daar berichten over naar buiten dat zij niet of veel te weinig betaald worden, dat de verblijfs- en arbeidsomstandigheden slecht zijn en dat in een aantal gevallen zelfs alle verblijfspapieren en vergunningen worden ingenomen.

Het laatste mensenrechtenthema waarvan Nazarski aangaf dat dit nu ook in Rusland stevig is geschonden, is dat van de vrijheid van meningsuiting. In de laatste jaren zag hij wetgeving ontstaan die het wel erg moeilijk maakt om ergens je beklag over te doen. Vaak is dat ook nog wetgeving die zo vaag is dat bij de uitvoering willekeur voor de hand ligt. Met deze wetgeving in de hand, zijn velen gearresteerd en is het organisaties die juist voor de toepassing van de mensenrechten zijn, moeilijk gemaakt te functioneren.
Nazarski sloot zijn betoog af met de waarschuwing dat het na Sochi 2014 wel eens snel nog een stuk slechter met de mensenrechten in Rusland zou kunnen gaan. En hij verzocht het IOC en alle anderen dat de komende jaren scherp in de gaten te houden.

Directeur Herman Ram van de Nederlandse Dopingautoriteit bracht de stelling in dat je vanuit de sport alleen de mensenrechtensituatie buiten de sport positief kan beïnvloeden als je zelf deze zaken binnen de sport goed op orde hebt. Hij vertelde als voorbeeld dat betrokkenen uit de wielersport vaak de al dan niet vermeende bestuurlijke misstanden bij de UCI naar voren brachten als een soort verdediging voor hun eigen betrokkenheid bij het dopinggebruik in die sport. De overige panelleden waren het snel met hem eens.

Levendige discussie

Yves Kummer, voorzitter EU Athletes, verdedigde de overtuiging dat de internationale sportwereld betere besluiten zou nemen over de plek waar grote evenementen zoals de Olympische Spelen plaats zouden moeten vinden, als de sporters zelf daar meer over te zeggen zouden hebben. Er ontstond een levendige discussie over, vooral vanwege de veronderstelling van anderen dat de sporters daar niet mee bezig zijn. Kummer zag dat anders en stelde dat als de sporters daarbij voldoende professionele ondersteuning zouden krijgen, hun rol veel groter zou kunnen zijn. Hij vroeg ook aandacht voor het voorkomen van het ‘meten met twee maten’. In zijn optiek worden sporters bij het overtreden van regels veel harder aangepakt dan bestuurders en besturen.

Vanuit de rol van de media verdedigde Jan de Jong, algemeen directeur NOS, de stelling dat het altijd goed is voor een land als daar Olympische Spelen worden georganiseerd. Want als er wat mis is, komt dat meteen onder het vergrootglas van de internationale media. De discussie over zijn stelling spitste zich toe op de vraag of de media dan wel genoeg laten zien van wat er in zo’n land gebeurt. Met alleen aandacht voor het sportevenement zelf gaat deze stelling niet op. De Jong gaf zelf ook aan dat je dan inderdaad, zoals de NOS ook doet, de niet-sportjournalistiek wel mee moet nemen en je er daardoor ook serieus aandacht aan kan geven.

André Bolhuis, voorzitter van NOC*NSF, sloot de bijeenkomst - die werd geleid door Hidde van Warmerdam - af. Bolhuis was blij met de uitkomsten en kondigde aan die mee te nemen naar Nederland. In april vindt een vervolgbijeenkomst plaats. Tenslotte bedankte André Bolhuis Gerard Dielessen voor zijn initiatief, Hidde van Warmerdam voor de gespreksleiding en voorts alle aanwezigen, de pers en de panelleden voor hun aanwezigheid, door veelkleurige handschoenen van Sochi 2014 uit te delen.
NOC*NSF - We winnen veel met sport

Wij dromen van een Nederland waarin iedereen geniet van sport. Want sport is passie, sport verbroedert en sport is gezond. Sport haalt het beste in mensen naar boven, zorgt voor vriendschap en voor respect.Ons doel is er voor te zorgen dat iedereen aan sport kan doen. Wij zorgen voor optimale sportomstandigheden in Nederland. Het gaat ons om meedoen en winnen. Winnen betekent excelleren in sport, medailles halen, maar ook onderzoek doen, mensen stimuleren iedere dag een beetje beter te worden, sport inzetten om obesitas tegen te gaan, Nederland veiliger en socialer maken.NOC*NSF is van en voor de sport in Nederland en is als Olympisch comité verantwoordelijk voor de uitzending van Nederlandse Olympische en Paralympische teams.